با توجّه به شئون و تصرّفات گوناگون امام در جهان، به این نتیجه می رسیم که
غیبت حجّت خدا غیبت کلّی نیست، بلکه این غیبت و عدم حضور، غیبت جزئی است،
یعنی: غیبت و عدم حضور در شأنی از شئونات ولایت. و آن شأن، معاشرت با مردم و
هدایت مستقیم اجتماع بشری و تشکیل حکومت حق است.
امام عصر (عج) در عصر غیبت، در همین یک شأن از شئونات ولایت و مقامات و
تصرّفات خویش غائب است و در دیگر شئون، حاضر، نافذ و فعّال است.
این یک واقعیّت شناختی بزرگ است که از آن در ابواب معرفت به «غیبت شأنیه»
تعبیر می شود. امام در عصر غیبت، دارای «غیبت شأنیه» و «حضرت (حاضر بودن)
شئونیّه» است. آن حضرت در یک شأن و امر غائب و در بقیّه حاضر است، زیرا که
این شئون و حضور، در ارتباط مستقیم با بقاء و امتداد تکوّن کائنات است.
(«خورشید مغرب»، ص 184)
عالماتی که بیانگر ظهور حضرت صاحب الزمان (عج) می باشد، دو قسم است:
یکی علامات حتمیّه و دیگری علامات غیر حتمیّه. برخی از علامات حتمیّه بدین ترتیب است:
خروج دجّال، صیحه و نداء آسمانی، خروج سفیانی، فرو رفتن لشکر سفیانی در
بَیداء، قتل نفس زکیّه، خروج سیّد حسنی، ظاهر شدن کف دستی در آسمان، کسوف
آفتاب در نیمه ماه رمضان و خسوف ماه در آخر آن، آیات و علاماتی که در ماه
رجب ظاهر می شود و اختلاف بنی عبّاس و انقراض دولت ایشان.
قسمی دیگر از علائم ظهور، علائم حتمیّه است.(این علائم بسیار است که بعضی از آنها ظاهر شده و برخی هنوز واقع نشده است).
«حاج شیخ عبّاس قمی» در کتاب «منتهی الآمال»، باب چهاردهم، فصل هفتم، علاوه
بر ذکر علائم حتمیّه، به ذکر 21 مورد از علائم غیر حتمیّه پرداخته است که
چند نمونه آن در ذیل می آید:
«خراب شدن مسجد کوفه»، جاری شدن نهری از شطّ فرات در کوچه های کوفه، ظاهر
شدن ستاره دنباله دار در نردیکی ستاره جُدََیّ، خراب شدن مسجد براثا، مسخ
شدن طایفه ای به صورت میمون و خوکها و...»
از جمله خصائص قیام قائم (عج) طول عمر یاران آن حضرت است. در روایات اسلامی
وارد شده که هر مرد در مُلک و حکومت آن جناب آنقدر عمر کند تا اینکه برای
او هزار پسر متولد می شود. («منتهی الآمال»، باب 14، فصل 2، ویژگی 26)
این سؤال در طول تاریخ از زمان مرحوم شیخ صدوق به بعد مطرح بوده که، چگونه ممکن است،حضرت مهدی آنقدر یا بیشتر عمر کند؟
از نظر علمی، برخی زیست شناسان می گویند: «انسان باید 300 سال عمر کند،
اینکه انسان 70 یا 80 سال عمر می کند، برای آن است که عضوی از او فرسوده می
شود و به عضوهای دیگر سرایت می کند».
و از آزمایشاتی که دانشمندان، روی حشرات و سلّولها و گیاهان کرده اند نشان
می دهد که گاهی عمر آنها را به صدها و بلکه به هزارها برابر رسانده اند.
امّا از نظر دین، در روایات مذهبی می خوانیم که حضرت ادریس علیه السّلام،
حضرت الیاس علیه السّلام، حضرت خضر علیه السّلام و حضرت عیسی علیه السّلام
هنوز زنده اند و در قرآن می خوانیم که: نوح در میان قوم 950 سال درنگ کرد.
بنابراین چه مانعی دارد که خداوند تمام علل پیری و فرسودگی را به امام
زمانش آموخته باشد و با بکار گرفتن آن، عمر را بسیار کند. («حضرت مهدی
(عج)،فروغ...»، ص82 به بعد)
یکی از تکالیف مردم نسبت به امام عصر (عج) صدقه دادن برای حفظ وجود مبارک
آن امام عزیز، در هر وقت است. چرا که هیچ نفسی عزیز و گرامی تر از وجود
امام قائم (عج) نمی باشد، حتی نفْس خود آدمی. اگر چنین نباشد در ایمان
نقصان و در اعتقاد خلل و سستی است. («منتهی الآمال»، باب 14، فصل 6، تکلیف
4)
در میان همه ی آیین ها و کسانی که در انتظار موعود (به معنای عام) به سر می
برند، نام شیعه چون قطعه ای فروزان که در آتش عشق به مهدی (عج) می سوزد،
نمایان است.
در حقیقت همین شیعیان هستند که باید در این امر بزرگ و خطیر پیشگام شده و
مقدمات ظهورش را فراهم سازند و امام صادق علیه السلام فرمودند: «هر یک از
شما برای قیام قائم (عج)» - هر چند با تهیه یک تیر - باید آماده گردد».
(همان مدرک، ص
366)
در روایات اسلامی به این موضوع که شیعیان نقش مهمی در قیام قایم (عج) خواهند داشت، اشاره شده اشاره شده است:
«هنگامی که قائم قیام کند، خداوند شیعیان را از همه شهرها نزد او گرد می آورد». («تفسیرالعیاشی»، ج 1، ص 66)
هنگامی که قایم قیام کند، خداوند هر عیب و نقص را از شیعیان برطرف می کند، و
دلهای آنان را چنان پاره های پولاد می گرداند. قدرت هر مرد از آنان را، به
اندازه قدرت چهل مرد قرار می دهد. و آنگاه آنان حاکمان و فرمانروایان زمین
و سران بزرگوار جهان خواهند بود). («بحارالانوار»، ج 52، ص 317)
این بیانات همه می توانند تاکید بر این امر باشد که، شیعه باید همواره حضور
اعتقادی و اجتماعی خویش را، و تشکیلات سیاسی و نظامی - یعنی در واقع،
«حضور شیعی» خود را در صحنه تاریخ نگاه دارد، تا سرانجام به هنگام ظهور، در
محل جریان اصلی و به حق خود قرار گیرد. («خورشید مغرب»، ص 294)
محدّثان معتبر از شیعه و سنّی، بنابر احادیث بسیار از رسول اکرم صلی الله
علیه و آله و سلّم و امام علی علیه السلام و دیگر امامان علیهم السلام،
شمایل و اوصاف امام مهدی (عج) را در کتابهای خویش آورده اند:
«چهره اش گندمگون، ابروانش هلالی و کشیده، چشمانش سیاه و درشت و جذاب، شانه
اش پهن، دندانهایش برّاق و گشاده، بینی اش کشیده و زیبا، پیشانیش بلند و
تابنده، استخوان بندی اش استوار و صخره سان، دستان و انگشتانش درشت، گونه
هایش کم گوشت و اندکی متمایل به زردی که از بیداری شب عارض شده، خالی مشکین
بر گونه ی راستش پیچیده و محکم، موی سرش بر لاله ی گوش ریخته و به قولی به
دوشش ریخته، اندامش متناسب و زیبا و نگاهش دگرگون کننده، خروشش دریاسان
فریادش همه گیر و... («خورشید مغرب»، ص 28)
در همه جا معروف است و در کتابهای مربوط به امام زمان (عج) نوشته شده که
هنگام ظهور آن حضرت، 313 نفر یاران مخصوص ایشان به او می پیوندند و همچون
کوه در برابر حوادث ایستادگی کرده و همراه امام (عج) هستند. اصل حدیث
متواتر است و نباید شکّی در صدور حدیث مذکور از جانب معصومین علیهم السلام
نمود.
و امّا چند نکته:
1- آنان در «ذی طوبی» به امام زمان (عج) می پیوندند. («بحارالانوار»، ج 52، ص 304)
2- آنان از اطراف جهان و دورترین نقاط جمع شده و به امام قائم (عج) پیوسته
اند. در این باره امام باقر علیه السلام فرموده است: «خداوند برای حضرت
قائم (عج) - از دورترین شهرها، به تعداد جنگاوران جنگ بدر، 313 مرد را جمع
می کند». (همان مدرک، ص 310)
3- هنگام ظهور، نخستین کسانی که پس از جبرئیل امین با امام قائم (عج) بیعت
می کنند، همین 313 نفرند، چنانکه این مطلب را امام باقر علیه السلام در ضمن
حدیثی فرمودند. («حضرت مهدی (عج)، فروغ...»، ص 223)
4- این افراد در روایات شبیه به 313 نفر مسلمانان شجاع و سلحشوری شده اند
که در جنگ بدر، نخستین شکست بزرگ را بر کفّار و دشمنان اسلام وارد آورند.
به علاوه، اینان پرچمداران روی زمین، و حاکمان خدا بر مردم در سراسر زمین
می باشد. (همان مدرک. ص 224) و...
طبق فرموده ی «سیّد شمس الدین محمّد»، 300 نفر آنها در حال حاضر در جزیره ی
خضراء به سر می برند و فقط 13 نفر مانده است که تعداد یاران حضرت ولی عصر
(عج) کامل شود. («جزیره ی خضراء»، ص 177)
در کتاب «المحَجَّة...» در ضمن روایتی از امام صادق علیه السلام نام تمام سیصد و سیزده نفر و قبیله و شهر آنان ذکر شده است.
زندگی حضرت مهدی (عج) همچون زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم و امامان معصوم علیهم السلام است. امام رضا علیه السلام فرمود:
«لباس قائم (عج) جز پارچه ی زبر و خشن، و غذای او جز غذای ساده نیست» («منتخب الاثر»، ص 307)
او در بر خورد با مستضعفان آنچنان است که به فرموده ی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:
«هنگام حکومت مهدی (عج) نیازمندانی به حضورش می آیند و درخواست نیازمندیهای
خود می کنند، آن حضرت مقداری که درخواست کنندگان بتوانند حمل کنند بدون
شماره به آنها می دهد» («اثباة الهداة»، ج 7، ص 199)
امام صادق علیه السلام به «مفضّل» فرمود: «کار امام قائم (عج) سیاست شب و
سیاحت روز و غذای ساده است. همچون زندگی امیرالمؤمنین علیه السلام».
(«بحارالانوار»، ج 52، ص 359)
به تجربه ثابت شده که زنان در انقلابها نقش مؤثّر و تعیین کننده دارند،
زنان هستند که جوانان رشید و سلحشور را در دامان پاک خود می پرورانند و در
پشت جبهه و خانه داری، پشتیبان محکم و خوب برای مردان می شوند.
روایاتی که به ما رسیده، نشان دهنده این است که در قیام جهانی حضرت مهدی علیه السلام هم زنان حضور خواهند داشت.
امام باقر علیه السلام فرمود:
«سوگند به خدا، سیصد و اندی نفر مردمی آیند، در میانشان 50 نفر زن هستند، و
در مکّه اجتماع می کنند، بی آنکه قبلاً وعده داده باشند، آمدنشان همچون
ابرهای پاییزی است (که با حرکات تند می آیند و در آن مرکز جمع می
گردند)».(«بحارالانوار»، ج 52، ص 223)
زنان باید شخصیّت و نیروی معنوی خود را بیابند و بدانند که می توانند نقش
سازنده داشته باشند و از اصحاب صاحب الامر (عج) گردند، و در جبهه های سیاسی
و نظامی، شرکت و تلاش فعّال نمایند و به پانسمان زخمی ها بپردازند و
نوازشگر انقلابیون شوند.
«مفضّل» می گوید: «امام صادق علیه السلام فرمود: «همراه مهدی (عج) سیزده زن
هست». عرض کردم: این بانوان برای چه در کنار مهدی (عج) هستند؟
فرمود: «اینها مجروحان را مداوا می کنند و از بیماران جنگی پرستاری می
نمایند، چنانکه زنان در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلّم
همراه آن حضرت در جنگها این کارها را بر عهده می گرفتند». («اثباة الهداة»،
ج 7، ص 150 و 171 - «حضرت مهدی (عج)، فروغ...»، ص 232)
در دین «زردشت»، موعودهایی معرفی شده اند که آنان را «سوشیانت» («سوشیانت» به معنی «رهاننده» یا «نجات دهنده» است) می نامند.
این موعودها سه تن بوده اند که مهمترین آنان آخرین ایشان است. و او
«سوشیانت پیروزگر» خوانده شده است. و این «سوشیانت» همان موعود است، چنانکه
گفته اند:
«سوشیانتِ مَزْدیَسْنان، به منزله ی کریشنای بَرَهْمنان، بودای پنجم
بودائیان، مسیح یهودیان، فارقلیط عیسویان، و مهدی (عج) مسلمانان است».
(«خورشید مغرب»، ص 53 - «دایرة المعارف فارسی»، ج 1، ص 1373)
«رِجْعت» از دیدگاه تشیّع یعنی اینکه خداوند عدّه ای از مردگان را با همان
اندام و صورتی که بودند زنده کرده و به دنیا بر می گرداند، به گروهی از
آنان عزّت داده و گروهی را ذلیل خواهد کرد و حقّ مظلومان را از ستمگران می
گیرد. و این جریان پس از قیام قائم (عج) به وقوع می پیوندد.
زنده شدگان کسانی هستند که در حدّ اعلای ایمان و یا در حدّ اعلای کفر و
فسادند، پس از مدّتی زنده شدن و دریافت کیفر و پاداش برخی از اعمالشان
دوباره می میرند و در روز قیامت برای کیفر و پاداش کاملتر زنده می شوند.
در قرآن کریم آیات متعدّدی بر این مطلب دلالت دارد، از جمله آیه ی 10 سوره ی
مؤمن و آیه ی 260 سوره ی بقره و... روایات هم در این باره به حدّ تواتر به
ما رسیده است.
همچنین در عصر رجعت، پس از امام قائم (عج)، ائمّه ی دیگر به دنیا بر می
گردند و یکی پس از دیگری حکومت می کنند، حتّی وقتی حضرت قائم (عج) از دنیا
رحلت می کنند، امام حسین علیه السلام ایشان را غسل می دهد. («اثباة
الهداة»، ج 7، ص 103)
در حدیثی از امام صادق علیه السلام که درباره ی رجعت صادر شده، می فرمایند:
«نخستین کسی که قبرش می شکافد و زنده شده به دنیا بر می گردد، حسین بن علی
علیه السلام است، و این رجعت عمومی نیست (که تمام مردگان زنده شده و سر از
قبر در آورند) بلکه افراد خاصّی به دنیا بر می گردند که یا مؤمن خالص و یا
مشترک محض باشند».
همچنین امام باقر علیه السلام فرمود: «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و
سلّم و حضرت علی علیه السلام به دنیا رجعت می کنند». («مهدی موعود»، ص
1186)
آنهایی که به جای حرف و ادعا، در مقام عمل، پیروی خود
را نشان دادند، و در زمان فتنه ها از امام خود جدا نشدند همانها یاران
واقعی در جنگها، سختی ها و تلخی ها بودند.
وظیفه اصلی منتظران ظهور امام
زمان(عج) در انتظار ظهور حضرت صاحبالزمان(عج) دوگونه است: یکی انتظار
اعتقادی و شعاری و دیگری انتظار عملی و فراهم کردن زمینه ظهور آن حضرت.
آنچه که مهمتر و ماموریت اصلی منتظران ظهور است، انتظار عملی و زمینهسازی برای برپایی حکومت عدل جهانی، در ظهور حضرت مهدی(عج) است.
علی
بن محمد از محمدبن علی بن ابراهیم و او از عبدالله بن صالح نقل میکند
که گفت: "امام زمان(عج) را در کنار حجرالاسود مشاهده کردم که مردم همگی جذب
نورانیت وجود او شده بودند، در حالی که ایشان را نمیشناختند، چنین مجذوب
بودند".
در حالی که حضرت صاحبالزمان(عج) میفرمود: "ما بهذا
امروا"؛ "به این کار امر نشدهاند"، کنایه از اینکه شیعیان به کارهای
عملی، جهت فراهم کردن زمینه ظهور آن حضرت مأمور هستند و باید همه به دنبال
آن کار بروند و صرف ایستادن و به گفتن کافی نیست. (فرهنگ سخنان حضرت
مهدی(عج)، محمد دشتی(ره) ص72، به نقل از اصول کافی، ج 1، ص 331)
باعرض تبریم به محضرمبارک امام عصر علیه السلام ودوستان محترم....
روز اوّل این ماه:علما گفته اند مستحب است، به شکرانه هجرتموفّقیت آمیز رسول خدا(صلى الله علیه وآله) این روز را روزه بگیرند و صدقه و انفاقو احسان نمایند، و همچنین زیارت آن بزرگوار، در این روز مناسب است.
مرحوم «سیّد بن طاووس»، دعایى را براى این روز در کتاب اقبال نقل کرده است.
اللهم
لا اله إلا انت، یا ذا الطول والقوة، والحول والعزة، سبحانک ما أعظم
وحدانیتک، وأقدم صمدیتک، وأوحد إلهیتک، وأبین ربوبیتک، وأظهر جلالک، وأشرف
بهاء آلائک وأبهى کمال صنائعک (1)، وأعظمک فی کبریائک، وأقدمک فی سلطانک،
وأنورک فی أرض، وسمائک، وأقدم ملکت، وأدوم عزک، وأکرم عفوک، وأوسع حلمک،
وأغمض علمک، وأنفذ قدرتک، وأحوط قربک .أسألک بنورک القدیم، وأسمائک التی
کونت بها کل شئ، أن تصلی .
باعرض تسلیت به محضرمولایم مهدی علیه السلام وپیروانش ....
هشتمین پیشوا و امام علی بن موسی الرضا علیهماالسلام در عصری میزیست که
خلافت ننگین عباسیان در اوج خود بود،زیرا سلسلهی بنی عباس پادشاهانی عظیم
تر از هارون و مأمون ندارد؛ و از سوی دیگر سیاست بنی عباس در برابر ائمه
(علیهمالسلام) و بویژه امام رضا (علیهالسلام) به بعد، سیاستی پر مکر و
فریب و همراه با نفاق و تظاهر بود؛ آنان با آنکه بخون خاندان امامت تشنه
بودند برای ایمن ماندن از شورش علویان و جلب قلوب شیعیان و ایرانیان، سعی
داشتند وانمود کنند که روابطی بسیار صمیمی با خاندان امیرمؤمنان علی
(علیهالسلام) دارند و بدینوسیله مشروعیت خویش را تأمین نمایند؛ و اوج این
سیاست خدعه آمیز را میتوان در حکومت مأمون دید.